Θα εγκριθεί η νέα 10ετής συμφωνία λειτουργίας του IOC (International Olive Council);

Αυτό είναι το κεντρικό ερώτημα που θα απασχολήσει την 102η Σύνοδο του IOC που πραγματοποιείται στη Μαδρίτη την εβδομάδα 24 με 28 Νοεμβρίου 2014.

Η παρούσα συμφωνία λήγει την 31/12/2014 και η ανανέωσή της συναντά πολλές αντιπαραθέσεις. Εναλλακτικό σενάριο η παράτασή της για ένα ή δυο χρόνια. Ένα άλλο «αγκάθι» αποτελεί το πρόσωπο του εκτελεστικού διευθυντή, του «ισχυρού ανδρός», θέση που κατέχει τα τελευταία χρόνια ο εκλεκτός της Κομισιόν, κ. Jean-Louis Barjol.

Τις διαπραγματεύσεις των τελευταίων μηνών έχει συχνά «βραχυκυκλώσει» η αντιπαραγωγική στάση τηςΤουρκίας, με πολλές από μέρους της διαφωνίες, χωρίς πάντοτε να είναι εμφανείς οι θετικές της προτάσεις.

Σημαντική είναι και η θέση του προέδρου του IOC στην οποία εναλλάσσονται όλες οι χώρες μέλη σε ετήσια βάση από 1/5 έως 30/4. Την τρέχουσα προεδρεία ασκεί η Τουρκία.

Να σημειωθεί ότι η συμμετοχή και οι ψήφοι στο IOC είναι αναλογικοί με την ελαιοπαραγωγική ισχύ της κάθε συμμετέχουσας χώρας. Η Ε.Ε. συμμετέχει ως ένα μέλος που συναποτελείται από όλα τα κράτη (Ισπανία, Ελλάδα, Ιταλία, Γαλλία, Κύπρος κ.λπ.) που εκπροσωπούνται από την Ευρ. Επιτροπή. Συνεπώς η Ε.Ε., επειδή καλύπτει άνω του 75% της συνολικής παραγωγής των μελών του IOC, έχει βαρύνουσα γνώμη αλλά και τη μεγαλύτερη οικονομική συνδρομή στις δαπάνες του IOC.

Εκτός από την Ε.Ε., μέλη του IOC είναι όλες σχεδόν οι ελαιοπαραγωγές χώρες της Μεσογείου (συμπεριλαμβανομένου του Ιράν και του Ιράκ) αλλά αποκλεισμένης της Παλαιστίνης για πολιτικούς λόγους συμμετοχής του Ισραήλ. Τα τελευταία χρόνια προσχώρησαν από τις νέες ελαιοπαραγωγές χώρες η Αργεντινή και η Ουρουγουάη.

Το IOC (παλαιότερα ονομαζόταν IOΟC, International Olive Oil Council) ιδρύθηκε το 1959 υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και με έδρα την Μαδρίτη.
Τα παλαιότερα χρόνια ανέπτυσσε έντονη δραστηριότητα για την προώθηση της κατανάλωσης του ελαιολάδου και συνετέλεσε ιδιαίτερα στην αλματώδη αύξηση σε χώρες όπως οι ΗΠΑ που σήμερα έχουν φτάσει τους 300.000 τόνους. Οι περικοπές χρηματοδότησης – κυρίως από την Ε.Ε. – οδήγησαν στον περιορισμό αυτών των δράσεων.

Ωστόσο το IOC παραμένει στις μέρες μας ένα πολύ σημαντικό όργανο για την επεξεργασία και καθιέρωση των εμπορικών προτύπων (ονομασίες και περιγραφή ελαιολάδων, κατηγορίες, όρια, μέθοδοι ανάλυσης κ.λπ).

Το εμπορικό πρότυπο του IOC είναι υποχρεωτικό για τα μέλη του και επιπλέον παρέχει τη δυνατότητα τροποποιήσεών του με απλούστερες, σχετικά, διαδικασίες.
Αντιθέτως το εμπορικό πρότυπο του Codex Alimentarius είναι υποχρεωτικό για τη παγκόσμια παραγωγή, διακίνηση, κατανάλωση ελαιολάδου, αλλά δύσκαμπτο και χρονοβόρο για την τροποποίησή του.

Συνεπώς η ύπαρξη του IOC, με τους εμπειρογνώμονες των κατ’ εξοχήν ελαιοπαραγωγών χωρών, μπορεί να θέτει τους κανόνες για το συντριπτικά μεγαλύτερο, άνω του 90%, της παγκόσμιας παραγωγής, αλλά και να έχει καθοριστική παρουσία στο Codex Alimentarius κάθε δυο χρόνια.

Η παρουσία της Ελλάδας στο IOC είναι απογοητευτικά περιορισμένη. Πριν από όχι πολλά χρόνια, ο ίδιος ο τότε εκτελεστικός διευθυντής, Fausto Luchetti, είχε «θερμοπαρακαλέσει» (!) τους υπεύθυνους του Υπουργείου να στείλουν ένα κατάλληλο στέλεχος για να αναλάβει υψηλή θέση στον υπηρεσιακό μηχανισμό. Δυστυχώς δεν εισακούστηκε και η Ελλάδα είχε μείνει με τη θέση του βιβλιοθηκάριου. Σήμερα μάλιστα, δεν διαθέτει κανέναν απολύτως (η Τουρκία π.χ. έχει τον υπεύθυνο προώθησης). Έτσι η μόνη ελληνική παρουσία είναι μέσω της Κομισιόν και μέσω όσων συμμετέχουν στη λεγόμενη Συμβουλευτική Επιτροπή και στην Επιτροπή των χημικών εμπειρογνωμόνων, με την κα. Έφη Χριστοπούλου.

Η Συμβουλευτική Επιτροπή συνεδριάζει δυο φορές τον χρόνο με εκπροσώπους που ορίζουν οι χώρες μέλη για κάθε κλάδο. Έτσι από ελληνικής πλευράς η ΠΑΣΕΓΕΣεκπροσωπεί τους παραγωγούς, ο ΣΕΒΙΤΕΛ τη βιομηχανία τυποποίησης και ο ΕΣΒΙΤΕ το εμπόριο.

Την ελληνική απουσία επισφραγίζει το γεγονός ότι οι γλώσσες που χρησιμοποιεί το IOC είναι τα Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά και Ιταλικά. Εμείς μπορούμε να παρηγορούμαστε με την Olea chrysophylla.Lam, την Athene, το charisma και πλήθος μεγάλο λέξεων από τα αρχαία ελληνικά.

Του Βασίλη Ζαμπούνη

Πηγή: olivenews.gr